Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów
W średniowieczu bracia kaznodzieje przechowywali archiwalia w skrzyniach, a rękopisy po zmarłych zakonnikach w bibliotekach klasztornych. Od końca XVI wieku kolejne kapituły generalne polecały braciom bezpieczne przechowywanie przywilejów, bulli i akt procesów, spisywanie źródeł do historii prowincji oraz tworzenie inwentarzy dóbr, których duplikaty miały trafiać do centralnego archiwum prowincji. Aż do 1937 roku archiwum to mieściło się w bibliotece klasztornej (choć nie zawsze, dzięki czemu przetrwało pożar klasztoru z 1850 roku), później zostało przeniesione do odrębnego magazynu.
Obecny kształt Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów uzyskało w 1947 roku. W skład jego zbiorów weszły archiwalia konwentu krakowskiego, klasztorów z kresów wschodnich oraz istniejących klasztorów prowincji polskiej Zakonu. W swoim zasobie Archiwum posiada unikatowe dokumenty dotyczące historii Zakonu oraz historii Polski i krajów sąsiednich. Szczególnie cenne są dokumenty pergaminowe z pieczęciami datowane na okres od 1227 r. do końca XIX w. Znajdują się wśród nich egzemplarze XIII-wiecznych bulli papieskich, a także dyplomy wystawione przez władców Polski, m. in.: świętej królowej Jadwigi z pieczęcią majestatyczną, Władysława Jagiełły, Władysława III Warneńczyka, Kazimierza Jagiellończyka. Zbiory te liczą razem ponad 11 tysięcy skatalogowanych rękopisów. Inwentarze i katalogi dostępne są w wersji drukowanej lub elektronicznej w lektorium Archiwum.
Prace w archiwum skupiają się obecnie na inwentaryzacji spuścizn archiwalnych braci oraz ponownym uporządkowaniu i opracowaniu akt klasztornych i prowincjalnych. W 2018 r. archiwum jako jedno z pierwszych instytucji kościelnych w Polsce rozpoczęło wdrażanie Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej (ZoSIA). Opisy jednostek – otrzymujących nowe sygnatury liczbowe – są sukcesywnie udostępniane w serwisie https://www.szukajwarchiwach.gov.pl.
Od wielu lat Archiwum regularnie korzysta z dofinansowania zewnętrznego, m. in. z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (Wspieranie działań archiwalnych). Dzięki grantom udało się przeprowadzić konserwację zabezpieczającą znacznej części zbiorów dokumentów pergaminowych krakowskich oraz rękopisów bibliotecznych nowożytnych czy konserwację, digitalizację i opis negatywów fotograficznych o. Adama Studzińskiego OP. Dzięki tym wieloletnim projektom dokumenty mogą być szeroko udostępniane, m. in. w formie cyfrowej w Internecie.
Zainteresowaliśmy Cię? Dowiedz się więcej na stronie internetowej Archiwum i śledź media społecznościowe: